Σύμπλεγμα Μεγίστης: Ἡ καρδιά τῆς Ἑλλάδος στό νοτιοανατολικό Αἰγαῖο

Καστελλόριζο, Σύμπλεγμα Μεγίστης.

ΑΝ ∆ΕΝ ἦταν μαργαριτάρι, θά ἦταν ἄλλος ἕνας βράχος στή νοτιοανατολική ἐσχατιά τοῦ Αἰγαίου μας. Πλανήτης αὐτόφωτος πού μέ τούς δύο δορυφόρους του, τήν Ρῶ καί τήν Στρογγυλή ἤ Στρογγύλη, συναπαρτίζουν ὅ,τι πολυτιμότερο διαθέτουν οἱ θάλασσες τῆς Ἑλλάδας καί τῶν Ἑλλήνων. Σύμπλεγμα Μεγίστης – Καστελλορίζου.

Άποψη του λιμένος του Καστελλορίζου με τον Πύργο και το λιμάνι του Μανδρακίου. Στο βάθος η Αρχαία Αντίφελλος.

Ἤδη, καθώς τό πλοῖο τῆς γραμμῆς εἰσέρχεται νά δέσει στόν λιμένα, νιώθεις ὄχι ὅτι πηγαίνεις σέ κοσμικές διακοπές, ἀλλά ὅτι ξεκινᾶς προσκύνημα. Αὐτή σου τήν αἴσθηση ἑδραιώνουν ἡ εὐλογημένη γῆ τοῦ Καστελλο- ρίζου καί οἱ ἀγωνιστές κάτοικοί του, μόλις πατήσεις τό πόδι σου στή στεριά. Κάνεις τόν Σταυρό σου καί εὐχαριστεῖς πού ἀξιώθηκες νά βρεθεῖς στά ἄκρα, ἐδῶ ὅπου τό χτυποκάρδι τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἔχει τούς ὑψηλότερους παλμούς. Ἡ ἄμεση αἴσθηση πού ἀποκομίζεις καθώς βαδίζεις πρός τήν «περαντζάδα» πού ὁδηγεῖ στό κατάλυμά σου, εἶναι ὅτι ἔχεις ἔρθει σέ ἕνα νησί ἀστακό. Τό αἴσθημα ἀσφάλειας πού σοῦ μεταδίδουν ἄμεσα ὄχι τόσο ὅλα ὅσα βλέπεις, ἀλλά κυρίως ἐκεῖνα πού δέν βλέπεις, εἶναι ἀπερίγραπτο, μοναδικό. Δέν εἶναι τῆς παρούσης, ἀλλά ἀξίζει νά εἰπωθεῖ ὅτι ἡ παρουσία τῆς Πολιτείας καί τῶν ΕΔ στήν Μεγίστη εἶναι state of the art γιά πολλούς λόγους καί μέ πολλούς τρόπους. Ὅσοι ἐργάζονται καί ὑπηρετοῦν ἐδῶ, διαθέτουν μία ξεχωριστή εὐσυνειδησία, αἴσθημα εὐθύνης, ἀποφασιστικότητα καί σοβαρότητα τέτοια πού σέ ἀναγκάζουν νά κλίνεις γόνυ σεβασμοῦ καί τιμῆς στούς σύγχρονους φύλα- κες τῶν Θερμοπυλῶν τοῦ νοτιοανατολικοῦ Αἰγαίου μας.

Ο χαρακτηριστικός πύργος με την ελληνική σημαία στην αριστερή πλευρά της εισόδου στον λιμένα του Καστελλορίζου.

Τό νά χαρακτηρίσεις τή σύμπραξη καί συνέργεια μεταξύ τῆς πολιτειακῆς καί πολιτικῆς ἡγεσίας, τῆς στρατιωτικῆς διοίκησης τῆς Ἐθνοφρουρᾶς, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σύμης, Τήλου, Χάλκης καί Καστελλορίζου, τῶν σωμάτων Ἀσφαλείας καί τῶν κατοίκων τοῦ νησιοῦ ἁπλῶς ἀγαστή, εἶναι understatement: ἐδῶ ὅλοι θεωροῦν φυ- σικό νά ἀποδίδουν στό 110% τῆς λει- τουργικότητάς τους στό πεδίο εὐθύνης τους. Σέ ἕνα τέτοιο περιβάλλον, τό νά χαρακτηρίσεις τόν ἑαυτό σου ἐπισκέπτη καί τουρίστα εἶναι ἀναληθές καί ἀνακριβές. Καί τοῦτο γιατί ἐδῶ κανείς δέν σοῦ ἐπιτρέπει νά νιώσεις ξένος. Κάτι παράξενο συμβαίνει, καί στήν Μεγίστη τό πρῶτο συνθετικό τῆς λέ- ξης «φιλοξενία» ὑπερτερεῖ συντριπτικά τοῦ δευτέρου. Ἀκούγεται περίεργο, ἀλλά στό Καστελλόριζο δέν ἔρχεσαι, ἐπιστρέφεις. Καί πῶς νά μήν εἶναι ἔτσι, ὅταν, ἐνῶ φθάνεις γιά ἀνάπαυση καί ἀπομόνωση, ἡ ἀγάπη τοῦ νεα- νίζοντος ἱερέα παπα-Γιώργη, πού στά 76 του χρόνια δέν γνωρίζει τί θά πεῖ συνταξιοῦχος καί ἡ στοργή τοῦ Διοικητῆ τῆς Ἐθνοφρουρᾶς πού ἀποκαλεῖ τούς πάντες ὑπ ̓ αὐτόν «γιέ μου», σοῦ φτιάχνουν πρόγραμμα καθημερινό τόσο γεμᾶτο, πού δέν μπορεῖς παρά νά ἀνταποκριθεῖς.

Στην Στρογγύλη, ή Στρογγυλή του Συμπλέγματος Μεγίστης, το νοτιοανατολικότερο ελληνικό και ευρωπαϊκό έδαφος.

Βγαίνεις γιά πρωινό τρέξιμο καί καταλήγεις χωρίς νά τό καταλάβεις νά μεταφέρεσαι μέ ταχύτητες πολλῶν κόμβων καί σέ dt νά ψέλνεις στόν Ἁγιασμό γιά τά παλληκάρια πού διακονοῦν τό Κοιμητῆρι ὅπου ἀναπαύεται ἡλιόλουστη ἡ Κυρά τῆς Ρῶ. Τό ἄλλο πρωί εἶσαι στό καΐκι μέ τόν Χωρικό Περιφερειάρχη Δωδεκανήσων σέ ἀποστολή αὐτοψίας κατασκευαστικῶν ἔργων στό σκαλοπάτι πού ἑνώνει τίς ΑΟΖ Ἑλλάδας καί Κύπρου, τήν Στρογγυλή, ἤ Στρογγύλη (ἀκόμη δέν εἶμαι βέβαιος ποιός εἶναι ὁ ὀρθότερος τονισμός της…). Τήν ἄλλη ἡμέρα, εἶσαι μέ τά παλληκάρια ἐκεῖνα πού προστατεύει ἡ Ἁγία Βαρβάρα, ἡ ὁποία ἦταν καί ὁ δικός σου προστάτης Ἅγιος τόν καιρό τῆς στρατιωτικῆς θητείας σου, καί λαμβάνεις κι ἐσύ ἀπό τήν εὐλογία τοῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου πού ἔχει φέρει μαζί του ὁ πατήρ Χρῆστος ἀπό τήν Θεσσαλονίκη. Ἐνῶ τό σούρουπο σέ βρίσκει στά ψηλά, στό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, νά εἰσέρχεσαι στήν κρύπτη τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους. Κι ὅλα αὐτά ἐνῶ ὁ Ὀκτώβρης ἔχει μπεῖ γιά τά καλά καί ἡ θερμοκρασία δέν λέει νά ξεκολλήσει ἀπό τούς 30 βαθμούς Κελσίου, ὅπως τό ἐπιβάλλει τό εὐρέως γνωστό ἰδιαίτερο κλῖμα τοῦ νησιοῦ.

Ο Τάφος εντός του οποίου αναπαύεται από το 1982 η Κυρά της Ρω, κατά κόσμον Δέσποινα Αχλαδιώτου, στη μικρονησίδα Ρώ του Συμπλέγματος Μεγίστης (Καστελλόριζο).

Στό Μουσεῖο Γρίφων σέ περιμένουν ἄλλες ἐκπλήξεις. Ἐκεῖ ὁ ἱδρυτής του, ὁ εὐφυέστατος Πανταζῆς Χούλης, σοῦ δείχνει δεκάδες γρίφους μέ κορυφαῖο τόν ἀντίστροφο Κύβο τοῦ Ρούμπικ μέ τήν ἑλληνική σημαία, ἡ ὁποία, ὅσο καί νά παίξεις μέ τόν κύβο, δέν ἀλλοιώνεται καί δέν ἐξαφανίζεται. Καί σοῦ ἐπισημαίνει ὁ Πανταζῆς ὅτι αὐτός ὁ κύβος συμβολίζει τό Καστελλόριζο: «Ὅ,τι καί νά συμβεῖ εἶναι πάντοτε ἑλληνικό». Καί πῶς νά μήν εἶναι ἄλλωστε, ὅταν στό χαρακτηριστικό κτήριο τοῦ ἀνακαινισμένου Ὀθωμανικοῦ Τεμένους ἡ Ἔκθεση τῆς Ἱστορικῆς Συλλογῆς τοῦ Καστελλορίζου σέ πληροφορεῖ γιά τόν διαρκῆ, ἀέναο, ἀκατάβλητο πόθο τῶν Καστελλοριζίων γιά τήν Ἑλλάδα. Πού ἐνῶ ἡ Συνθήκη τοῦ Λονδίνου τό 1830 τούς ἄφησε ἐκτός ἑλληνικῆς ἐπικράτειας, αὐτοί ἀντέδρασαν μέ κάθε τρόπο, ἔστω κι ἄν τό ποθού- μενο ἦλθε 118 χρόνια ἀργότερα, ὕστερα ἀπό πολλούς αἰῶνες Ὀδύσσειας, ξενιτιᾶς στή Μέση Ἀνατολή καί τήν Αἴγυπτο, λαμπαδιάσματος τῶν περιουσιῶν τους ἀπό τούς Ἄγγλους, τούς τότε καλούς συμμάχους τῆς Ἑλλάδος, καί τούς Γάλλους πού τούς πούλησαν στούς Ἰταλούς.

Εντυπωσιακά εξωτερικά ψηφιδωτά στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, όπου και η Κρύπτη του Αγίου Χαραλάμπους.

Εἶναι πολύ μικρός ὁ χῶρος μιᾶς ἐπι- φυλλίδας γιά νά χωρέσει τόν τρισμέγιστο πλοῦτο τοῦ πολύτιμου Συμπλέγματος Μεγίστης τοῦ νοτιοανατολικοῦ Αἰγαίου μας. Ἀλλά εἶναι μεγάλη ἡ καρδιά τῶν Καστελλοριζίων, οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν νά τιμοῦν δεόντως ὅποιον ἔρχεται νά προσκυνήσει μέ εὐλάβεια τά ἅγια χώματά τους, καί –γιατί ὄχι– νά ριζώσει ἐδῶ. Ἄς εὐχηθοῦμε, τό λίαν εὐχάριστο γεγονός τῆς ἀναπτυξιακῆς δυναμικῆς τήν ὁποία διαπιστώνει ὁ προσκυνητής τῆς Μεγίστης κατά τά τελευταῖα χρόνια (στήν ὁποία συμβάλ- λουν μεταξύ ἄλλων καί ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι συμπατριῶτες μας) νά ἐνι- σχυθεῖ, καί ἡ Πολιτεία καί ἡ κυβέρνηση νά παρέχουν τήν δυνατότητα σέ ὅσους τό λέει ἡ καρδιά τους –μέ στοχευμένες πολιτικές παροχῆς γῆς– νά ἔρθουν καί νά χτίσουν τό βιός τους ἐδῶ, ἐπαναφέροντας ἔτσι τό Καστελλόριζό μας στήν αἴγλη τῶν ἀρχῶν τοῦ 20οῦ αἰῶνα.

Βραδινή γαλήνη στο λιμάνι της Μεγίστης.

Το κείμενο αυτό γράφτηκε στο Καστελλόριζο, του Συμπλέγματος Μεγίστης, την Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2021, για λογαριασμό της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ, όπου και δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2021.

ΕΣΤΙΑ, πρωτοσέλιδο 6ης Οκτωβρίου 2021.

ΕΣΤΙΑ, 6 Οκτωβρίου 2021, σελίδα 5.

Τὸ Θαυμαστὸ Τελευταῖο Προπύργιο τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας

Νορβηγικὸ ἀφιέρωμα στὸ Ἅγιον Ὄρος

Κείμενο: Øystein Silouan Lid, ἕλληνικὴ μετάφραση: Παναγιώτης Παῦλος, Φωτογραφίες: Torbjørn Fink

Στὴν ἀνάρτηση αὐτὴ ἀναπαράγω ἕνα ὄμορφο ἀφιέρωμα τὸ ὁποῖο δημοσιεύθηκε στὴν νορβηγικὴ ἐφημερίδα Dagen, μὲ ἕδρα τὴν πόλη τοῦ Bergen. Τὸ πρωτότυπο κείμενο, τὸ ὁποῖο εἶναι πραγματικὰ ἕνας ὕμνος γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἔχει τίτλο: ‘Mirakla i Romarrikets siste utpost‘. Γράφηκε ἀπὸ τὸν Νορβηγὸ δημοσιογράφο Øystein Silouan Lid, ὁ ὁποῖος ταξίδεψε στὸν Ἄθωνα τον Μάιο τοῦ 2016. Τὴν ἑλληνικὴ μετάφραση τοῦ ἀφιερώματος, καὶ τὴν συγκεκριμένη ἐκδοχὴ ἀπόδοσης τοῦ τίτλου, τὴν ἐτοίμασα προκειμένου τὸ ἀφιέρωμα αὐτὸ να γίνει προσβάσιμο στὸ ἑλληνικὸ ἀναγνωστικὸ κοινὸ, κάτι τὸ ὁποῖο καὶ ἔγινε χάρις στὸν δημοσιογράφο Παναγιώτη Σαββίδη, ὁ ὁποῖος ἐπιμελήθηκε τὴν πρώτη δημοσίευση τοῦ ἑλληνικοῦ κειμένου στὴν ἐφημερίδα Τὸ Πρῶτο Θέμα. Εἶμαι εὐγνώμων πρὸς τὸν Øystein Silouan Lid γιὰ τὴν ἄδειά του να ἐπαναδημοσιεύσω τὸ ἀφιέρωμα ἐδῶ. Οἱ φωτογραφίες ποὺ συμπεριλαμβάνω στὴν ἀνάρτηση αὐτὴ εἶναι λήψεις τοῦ Torbjørn Fink, ὁ ὁποῖος συμμετεῖχε στὸ προσκύνημα, καὶ τὸν ὁποῖο ἐπίσης εὐχαριστῶ.

Στὰ τέλη Μαΐου (σσ. 2016) χορηγήθηκε σὲ 10 Νορβηγοὺς ἀκρόαση στὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ τελευταῖο ἀπομεινάρι τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Οἱ μοναχοὶ ποὺ διαβιοῦν ἐδῶ διηγοῦνται θαυμαστὰ καὶ ἐξαίσια γεγονότα ὡς ἀναπόσπαστο κομμάτι τῆς καθημερινῆς ζωῆς. Τὸ Ἅγιον Ὄρος θεωρεῖται ὡς αὐτὸς ὁ τόπος στὸν πλανήτη γῆ, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐλάχιστα ἀλλάξει στὸ διάβα τῶν αἰώνων. Οἱ Ὀρθόδοξοι μοναχοὶ ποῦ διαμένουν ἐδῶ ζοῦν ὅπως ἀκριβῶς καὶ κατὰ τοὺς μεσαιωνικοὺς χρόνους, μὲ προσευχὴ καὶ ἐργασία. Ἔρχονται γιὰ νὰ ἀφιερώσουν τὴν ζωή τους ἐξ ὁλοκλήρου στὸν Θεὸ καὶ τὸ τελευταῖο ποὺ ἐπιιθυμοῦν εἶναι ἡ δύσβατη αὐτὴ χερσόνησος νὰ μετατραπεῖ σὲ τουριστικὴ ἀτραξιόν. Ὡστόσο, ἡ μοναστικὴ πολιτεία τῆς βόρειας Ἑλλάδας ἀσκεῖ ἀξιοσημείωτη ἔλξη σὲ ἀνθρώπους ἀπ᾽ ὅλο τὸν κόσμο.

Ὅταν, τὸ 2009, τὸ διάσημο τηλεοπτικὸ μαγκαζίνο «60 minutes» τοῦ CBS αἰτήθηκε ἀδείας προκειμένου νὰ ἔρθει καὶ νὰ ἐτοιμάσει ἕνα θέμα στὸ Ἅγιον Ὄρος, ἡ ἀπάντηση ἤταν κατηγορηματικὰ ἀρνητικὴ. Χρειάστηκαν δύο χρόνια διαπραγματεύσεων προτοῦ τελικῶς ἕνα ἀπὸ τὰ Μοναστήρια δώσει θετικὴ ἀπόκριση. Δὲν ἤταν, λοιπόν, χωρὶς φόβο καὶ ρίγος ἡ στιγμὴ ποὺ ὁ ρεπόρτερ τῆς «Dagen» πάτησε τὸ πόδι τοῦ στὴν Δάφνη, καὶ ἐν συνεχείᾳ στὶς Καρυές, τὸ διοικητικὸ κέντρο τοῦ Ἄθωνα, προτοῦ κατευθύνει τὰ βήματά του πρὸς τὸ ἀρχαῖο μοναστήρι τῶν Ἰβήρων.

Ὁ πύργος τῆς μονῆς τῶν Ἰβήρων, ὅπως ξεπροβάλει ἀπὸ τὸ μονοπάτι.

Τὸ δάσος στὶς δύο πλευρὲς τοῦ μονοπατιοῦ μοιάζει μὲ ζούγκλα. Ἄγρια ἐδώδιμα μπιζέλια, ἄνιθος καὶ ρίγανη φύονται σὲ διάφορα σημεῖα. Ἔξαφνα, διαπιστώνουμε τὴν θαυμάσια εὐωδία θυμιάματος – μυρωδιὰ εὔκολα ἀναγνωρίσιμη ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Θεία Λειτουργία. Ὡστόσο, εἴμαστε ἐδῶ, στὴν μέση τοῦ δάσους, καὶ κανεὶς δὲν αἰωρεῖ τὸ θυμιατό…

Μικρὰ σημεῖα καὶ θαυμάσια σὰν αὐτὸ συμβαίνουν διαρκῶς ἐδῶ στὸν Ἄθωνα, λέει ὁ Παναγιώτης Παῦλος, ἐρευνητὴς τῆς Φιλοσοφίας στὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Ὄσλο καὶ, ἐπὶ τοῦ παρόντος, ὁ ὁδηγός μας ἐδῶ. Δὲν εἴμαστε μακριὰ ἀπὸ τὸ κελὶ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου (1924-1994), ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ὡς ἕνας ἀπὸ τοὺς πλέον διακεκριμένους πνευματικὰ ἄνδρες τῆς μοναστικῆς χερσονήσου. Ἐνόσω ζοῦσε χιλιάδες ἄνθρωποι ἔρχονταν νὰ τὸν ἐπισκεφθοῦν, διαβαίνοντας αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ μονοπάτι. Θεραπεύονταν ἀπ᾽ ὅλα τὰ εἴδη ἀσθενειῶν, ἀπαλλάσσονταν ἀπὸ δαιμονικὲς δυνάμεις καὶ λάμβαναν πνευματικὴ καθοδήγηση. Λέγεται ὅτι καὶ ἡ παρουσία του μόνον μποροῦσε νὰ μεταβάλλει τὶς καρδιὲς τῶν προσκυνητῶν, οἱ ὁποίοι προσέρχονταν νὰ τὸν συναντήσουν, καὶ νὰ τοὺς ἐλκύει πρὸς τὸν Χριστό. Ὁ Παναγιώτης ἤταν καὶ ὁ ἴδιος ἕνας ἀπὸ τοὺς πάμπολλους ἀνθρώπους ποὺ ἦρθαν νὰ ἐπισκεφθοῦν τὸ κελὶ τοῦ Ἁγίου στὸ δάσος, καὶ εἶναι φίλος τοῦ μοναχοῦ ποὺ σήμερα ζεῖ ἐδῶ – τοῦ πατρὸς Ἀρσενίου.

– Κάποτε, ἦρθε στὸ Ἅγιον Ὄρος ἕνας δικηγόρος. Δὲν πίστευε τὶς ἱστορίες γιὰ τὸν γέροντα Παΐσιο καὶ ἀποφάσισε νὰ τὸν θέσει σὲ δοκιμασία. Σχεδίασε νὰ τοῦ συστηθεῖ ὡς γιατρός, ἀντὶ γιὰ δικηγόρος. Ὅταν ἔφθασε, λοιπόν, στὴν εἴσοδο ἔτυχε νὰ περιμένει ἤδη μιὰ ὀμάδα πενήντα ἀνθρώπων ποὺ εἴχαν ὅλοι ἔρθει γιὰ νὰ δοῦν τὸν Ἅγιο. Ὁ Ἄγιος Παΐσιος ἄνοιξε τὴν πόρτα, κοίταξε τὸν δικηγόρο κατάματα καὶ τοῦ εἶπε: ῾Νὰ φύγεις, καὶ νὰ πάρεις καὶ τὰ ψέμματά σου μαζί σου στὴν αἴθουσα τοῦ δικαστηρίου᾽. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ποτὲ δὲν ἀμφέβαλε ξανά, λέει ὁ πατὴρ Ἀρσένιος.

Ἡ μορφὴ τῆς Χριστιανοσύνης ποὺ διατηρεῖται στὸν Ἄθωνα ἔχει μᾶλλον μοναδικὴ ἱστορία. Ὕστερα ἀπὸ τὴν πτώση τῆς πρωτεύουσας τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας στὸν κατοχικὸ Μουσουλμανικὸ στρατὸ τὸ 1453, τὸ Ὄρος Ἄθως κατέστη τὸ τελευταῖο ἀπομένον προπύργιο τοῦ Imperium Romanum. Ἤδη, κατὰ τὸ ἔτος 972 εἶχε ἐδραιωθεῖ μία αὐτοδιοίκητη μοναστικὴ πολιτεία ἔντὸς τῆς αὐτοκρατορίας ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Ἰωάννη Τσιμισκῆ τὸν 1ο. Σήμερα, ἡ «Αὐτόνομη Μοναστικὴ Πολιτεία τοῦ Ἁγίου Ὄρους» εἶναι ἡ μόνη πολιτεία ὅπου τὸ λάβαρο τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας – ὁ χαρακτηριστικὸς δικέφαλος ἀετὸς – μπορεῖ ἀκόμη νὰ ἰδωθεῖ νὰ κυματίζει στὸν ἄνεμο, στὰ ἄκρα τῆς ἐπίσημης σημαίας.

Σήμερα τὸ Ὄρος Ἄθως θεωρεῖται ὡς τὸ πνευματικὸ κέντρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Στὰ εἴκοσι λειτουργικῶς ἐνεργὰ μοναστήρια του διαμένουν κάπου 2.000 μοναχοί, ἔχοντας ἀφιερώσει τὶς ζωές τους στὴν προσευχή ὑπὲρ ὅλου τοῦ κόσμου.

– Ὁ λόγος ποὺ βρίσκουν οἱ μοναχοὶ πίσω ἀπὸ τὴν μοναστικὴ κλήση τους εἶναι τὰ λόγια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στὸ Εὐαγγέλιο (Κατὰ Ματθαῖον, 19). Ἀφοροῦν ἕνα βίο μοναχικὸ χάριν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, καὶ προσκαλοῦν τὸν ἄνθρωπο νὰ πωλήσει τὰ ὑπάρχοντά του, νὰ δωρήσει στοὺς πτωχοὺς καὶ νὰ ἀκολουθήσει τὸν Χριστό, λέει ὁ πατήρ Γιοχάννες, ὁ ἱερέας τῆς Νορβηγικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ Ἀγίου Νικολάου στὸ Όσλο, καὶ πνευματικὸς ὁδηγὸς τῶν μελῶν τῆς προσκυνηματικῆς ὀμάδας.

Ὁ Ἀρχιμανδρίτης π. Γιοχάννες (ἀριστερά) ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου στὸ Ὄσλο, καὶ ὁ ἱεροδιάκονος π. Σεραφείμ (δεξιά), καθοδὸν πρὸς τὸ ἀσκητήριο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, στὰ ὅρια τοῦ Ἄθωνα.

Κατὰ τὴν παραμονὴ μας στὸ Ἅγιον Ὄρος, διαμένουμε εἶτε σὲ τρίκλινα, εἶτε σὲ τετράκλινα, ἢ καὶ ὀκτάκλινα δωμάτια σὲ διαφορετικὰ μοναστήρια, καὶ συμμετέχουμε στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν μοναχῶν. Οἱ ακολουθίες στην Εκκλησία αρχίζουν συχνά στις 3 το πρωί, και παρέχονται μόνον δύο γεύματα ημερησίως. Είναι όλα νηστήσιμα και διαρκούν το πολύ πολύ 10 λεπτά.
Οι προσκυνητές έχουν περισσότερο χρόνο για συζήτηση και αλληλογνωριμία. Όλοι τους έχουν Λουθηρανικό υπόβαθρο. Δύο από αυτούς, ο Lars Karlsoen και ο Bjorn Skauen, έχουν υπάρξει ακόμη και ιερείς στην Κρατική Λουθηρανική Εκκλησία της Νορβηγίας. Αρκετοί απ’ αυτούς αναζήτησαν καταφυγή στην Ορθόδοξη Εκκλησία απ’ αυτό που θεωρούν ως αίρεση, μοντερνισμό και παγκόσμια επιρροή εντός του Προτεσταντισμού.

– Συνειδητοποίησα και βίωσα ότι η Νορβηγική κρατική Εκκλησία δεν είχε πλέον χώρο για μένα. Οταν είμαι εδώ στον Άθωνα και βλέπω τον πνευματικό πλούτο της Ορθόδοξης παράδοσης δεν μπορώ να σκεφθώ πώς ο Μαρτίνος Λούθηρος έκανε ένα τέτοιο μεγάλο σφάλμα, να αποδιώξει τον μοναχισμό. Τα μοναστήρια είναι εγγύηση του ορθού δόγματος, και οι μοναχοί είναι υποδείγματα για τους λαϊκούς, στο θέμα της προσευχής και της υπακοής, λέει ο Karlsoen.

– Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα μια Ορθόδοξη Εκκλησία η Θεία Λειτουργία τελείτο σε μια γλώσσα που δεν καταλάβαινα. Ακόμη κι έτσι, την αισθάνθηκα και τα δάκρυα άρχισαν να κυλούν, αναφέρει ο Thorleif Gronnestad.Μετεστράφη στην Ορθοδοξία πριν περισσότερα από 10 χρόνια, και σήμερα διακονεί στο ιερό, στην εκκλησία της γενέτειράς του, στο Sandnes, κοντά στο Stavanger.

Παρόλα αυτά, δεν εξωραΐζουν την κατάσταση στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Σε κάποια μέρη η οργάνωση είναι υποτυπώδης, αλλού υπάρχουν ζητήματα εθνικισμού. Ένας από τους προσκυνητές, ο Dag Markeng, διατυπώνει ένα εντυπωσιακό σχόλιο. 

–Οταν έγινα Ορθόδοξος, το 1983, ο ανάδοχός μου μου είπε κάτι το οποίο έχω διαπιστώσει ότι είναι αληθές. Δεν θα είναι εύκολο να είσαι Ορθόδοξος – αλλά θα έχει αξία.

Ένα από τα πλουσιότερα και πλέον όμορφα μοναστήρια, απ’ όσα επισκεφθήκαμε, λέγεται Βατοπέδι και πρωτοθεμελιώθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ. Χρυσά νομίσματα, επιχρυσωμένα δισκοπότηρα και θεαματική εκκλησιαστική τέχνη βρίσκονται παντού εδώ. Αλλά το μοναστήρι αυτό είναι και το σπίτι ενός μεγάλου θησαυρού που δεν είναι καμωμένος από χρυσό, αλλά από τρίχες καμήλας –διατηρημένος από τους πρώτους χρόνους της Χριστιανοσύνης. 

–Αυτή είναι η Ζώνη της Παναγίας, λέει ο μοναχός Ευστάθιος. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες και πηγές, η Ζώνη διαφυλάχθηκε στα Ιεροσόλυμα μέχρι το 400 μ.Χ.Αφού υπήρξε για ορισμένα χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, δωρήθηκε στο μοναστήρι του Βατοπεδίου.

– Η Ζώνη αυτή δεν ενήργησε θαύματα μόνον σε μια ορισμένη ιστορική στιγμή, αλλά ενεργεί μέχρι ακριβώς και σήμερα. Κάθε δύο εβδομάδες περίπου, λαμβάνουμε μηνύματα απ’ όλο τον κόσμο, από ανθρώπους που έχουν θεραπευθεί ή βοηθηθεί αφότου κατέφυγαν στην Αγία Ζώνη, διηγείται ο πατήρ Ευστάθιος.

Ο Ορθόδοξος ισχυρίζεται ότι, κατά τον τρόπο με τον οποίο ο Θεός ενήργησε θαύματα ακόμη και διαμέσου των ενδυμάτων του Αποστόλου Πέτρου (Πράξεις των Αποστόλων 19: 12), το ίδιο συμβαίνει και διαμέσου της Ζώνης της Θεοτόκου.Ο πατήρ Ευστάθιος παραπέμπει σε μια σειρά από περίεργες ιστορίες που σχετίζονται με την Ζώνη.Ειδικά, έχουν βοηθηθεί άτεκνα ζευγάρια, ενώ πολλές διαφορετικές παθήσεις έχουν επίσης εξαλειφθεί.

–Ένας Ογκολόγος ήλθε από την Ελβετία για να μας δει και του δώσαμε λίγα μπουκαλάκια με έλαιον. Ο ίδιος δεν πίστευε τις ιστορίες αλλά ήθελε να βεβαιωθεί πειραματικά,καθώς είχε ακούσει για τα γεγονότα αυτά. Εδωσε από το λάδι αυτό σε όλους τους ασθενείς του, οι οποίοι βρίσκονταν σε τελικό στάδιο της νόσου.Ορισμένοι δεν επιβίωσαν, αλλά δύο από αυτούς ιάθηκαν πλήρως. Επέστρεψε πίσω στο μοναστήρι και μας ανέφερε τα σχετικά. Δεν γνωρίζουμε για ποιό λόγο κάποιοι θεραπεύονται και κάποιοι όχι, αλλά χρησιμοποιούμε το έλαιο με πίστη, και βλέπουμε τί ο Θεός θέλει να πράξει, λέει ο πατήρ Ευστάθιος.
Καθένας από τους Νορβηγούς προσκυνητές έλαβε από ένα μπουκαλάκι με έλαιο, και ο πατήρ Γιοχάννες πήρε κάμποσα –για την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Νορβηγία.

Προς το τέλος της παραμονής στο Άγιον Όρος, οι Νορβηγοί άκουσαν μια φήμη για έναν Σκανδιναβό μοναχό σε ένα από τα μοναστήρια τα οποία επισκεπτόμασταν – την Μονή Καρακάλλου. Εχοντας συναντηθεί αποκλειστικά με Έλληνες μοναχούς στον Άθωνα, προξενεί εντύπωση η συνάντηση με έναν μοναχό με λαμπερά γαλανά μάτια και μακριά κόκκινη γενιάδα. Ο πατήρ Πρόδρομος είναι από την Φινλανδία και ομιλεί κάποια Σουηδικά. Καθώς φαίνεται στην συνέχεια, έχει και ο ίδιος Λουθηρανικό υπόβαθρο.

–Πώς έγινες Ορθόδοξος, πάτερ;
–Κάποτε εισήλθα σε μια Ορθόδοξη Εκκλησία και συγκλονίστηκα τόσο από την Λειτουργία που δάκρυα άρχισαν να κυλούν. Αμέσως συνειδητοποίησα ότι ανήκω εδώ, λέει ο μοναχός, αντηχώντας την εμπειρία που πολλοί Νορβηγοί που έχουν μεταστραφεί στην Ορθοδοξία φέρουν εντός τους. Σύντομα, έπειτα από την μεταστροφή του στην Ορθοδοξία πριν από 20 χρόνια, ο πατήρ Πρόδρομος ταξίδεψε στο Άγιον Όρος. Τώρα είναι ο υπεύθυνος του Αρχονταρικίου στο μοναστήρι, κι έπρεπε γι’ αυτό να μάθει να μιλά πολλές γλώσσες.

– Πώς είναι η ζωή εδώ στο μοναστήρι;
– Είναι πολύ καλά. Καθώς η Μονή Καρακάλλου δεν είναι τόσο μεγάλη όσο άλλες (είναι η υπ’ αριθμόν 11 στην εσωτερική ιεραρχία, ανάμεσα στις 20 μονές του Αγίου Όρους), δεν είμαστε εδώ τόσο απασχολημένοι όσο είναι σε άλλες. Επομένως, διαθέτω ικανό χρόνο ώστε να εστιάζω στην προσευχή, λέει ο πατήρ Πρόδρομος, και μας υπενθυμίζει αυτό που πραγματικά έχει σημασία στην ζωή.

Μετάφραση στα Ελληνικά (Π.Π.) του Νορβηγικού πρωτοτύπου, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Το Πρώτο Θέμα, με την δημοσιογραφική επιμέλεια του Παναγιώτη Σαββίδη, στις 30 Ιουνίου 2016: https://www.protothema.gr/greece/article/591176/norvigikoi-umnoi-gia-to-agion-oros/